Kasztan jadalny

Castanea sativa Mill.

Gatunek rośliny z rodziny bukowatych (Fagaceae Dumort.). Kiedyś gatunek występujący tylko na południe od Alp, rozpowszechniony przez Rzymian w Europie Zachodniej i południowo-zachodniej Słowacji (obszar Małych Karpat). Dorasta do wysokości ok. 35 metrów Obecnie rozpowszechniony w basenie Morza Śródziemnego, Azji Mniejszej i na Kaukazie. W Polsce nieliczne egzemplarze rosną w ogrodach botanicznych i parkach, głównie na Pomorzu Zachodnim i Dolnym Śląsku. Lokalnie występować mogą populacje zadomowione, znajdujące się poza uprawą.

Zakwita w końcu czerwca i kwitnie około 4 tygodni, dostarczając pszczołom olbrzymich ilości pyłku i nektaru. Miód ciemny, wybitnie odżywczy i leczniczy. Wydajność miodowa szacowana jest na 30-100 kg/ha.

Kwiaty męskie kremowe, silnie pachnące, zebrane w stojące kwiatostany (kotki) długości 15-20 cm. Liście ustawione skrętolegle, długości 10-25 cm, podłużnie lancetowate, ciemnozielone, skórzaste. Owocami są jadalne orzechy o długości 2-3 cm, w bardzo kolczastych okrywach. Owoce dojrzewają w październiku-listopadzie. Często nazywany maronem.

Pielęgnacja i uprawa

• Kasztan jadalny preferuje stanowiska zaciszne oraz słoneczne, które w okresie zimowym chronią drzewo przed mroźnymi wiatrami.
• Preferuje gleby żyzne, głębokie, przepuszczalne, gliniaste oraz lekko kwaśne.
• Źle znosi stojącą wodę, ale radzi sobie z suszą oraz zanieczyszczeniami powietrza.
• Nie jest całkowicie mrozoodporny, tak więc w srogie zimy przemarza, zwłaszcza młode okazy, dlatego warto je okrywać.
• W sprzyjających warunkach owocuje już po kilku latach po posadzeniu.
• Nie wymaga cięcia, tak więc powinno mieć ono miejsce tylko w razie konieczności.

Zastosowanie i cechy rośliny

• Spotykany w ogrodach botanicznych, czasami w parkach, a także w ogrodach. Zaleca się sadzenie pojedynczych egzemplarzy w eksponowanych, jednocześnie osłoniętych miejscach.
• Owoce mają słodkawy smak i mogą być spożywane w różnej formie – zarówno na surowo jak i po przetworzeniu.
• Wyschnięte spożywane są po upieczeniu oraz konserwowane jako kompoty.
• Przetarta masa kasztanowa przeznaczona jest do bezpośredniego spożycia lub używana jako dodatek do wyrobów cukierniczych.
• Kasztan jadalny należy do roślin silnie nektarodajnych i w okresie kwitnienia stanowi obfite źródło pożywienia dla wielu owadów.